Program Operacyjny Pomoc Żywnościowa 2014-2020 (PO PŻ) jest krajowym programem operacyjnym współfinansowanym ze środków Europejskiego Funduszu Najbardziej Potrzebującym, który realizowany jest w oparciu o rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady Nr 223/2014 z dnia 11 marca 2014 r. w sprawie Europejskiego Funduszu Pomocy Najbardziej Potrzebującym (Dz. Urz. UE L 72 z 12.03.2014 r., str. 1), zwanego dalej rozp. FEAD.
PO PŻ jest finansowany ze środków Unii Europejskiej (FEAD) i ze środków krajowych (budżet państwa) w podziale 85% i 15%. Alokacja Funduszu dla Polski na okres realizacji w latach 2014-2020 wynosi około 473 mln EUR (w cenach bieżących). Wkład środków krajowych wynosić będzie około 83 mln EUR.
PO PŻ przyczyniać się będzie do ograniczania ubóstwa poprzez zwiększenie bezpieczeństwa żywnościowego osób najbardziej potrzebujących i realizację działań na rzecz włączenia społecznego.
Pomoc w ramach PO PŻ kierowana jest do tych osób i rodzin, które z powodu niskich dochodów nie mogą zapewnić sobie/rodzinie odpowiednich produktów żywnościowych (posiłków) i dlatego też trafiać będzie do ograniczonej liczby osób znajdujących się w najtrudniejszej sytuacji (określonej przesłankami z art. 7 ustawy o pomocy społecznej oraz poziomem dochodów odniesionych do procentowej wartości odpowiedniego kryterium dochodowego określonego w tej ustawie), stanowiąc systematyczne wsparcie. Pomoc udzielana będzie w postaci artykułów spożywczych lub posiłków, które będą przekazywane osobom najbardziej potrzebującym bezpłatnie.
Należy mieć jednak na uwadze, że pomoc w ramach nowego programu nie zaspokoi wszystkich potrzeb żywieniowych osób/rodzin kwalifikujących się do tej pomocy, ale chociaż częściowo uzupełni ich niedobory związane z ograniczeniami finansowymi.
Organizacje realizujące proces dystrybucji artykułów spożywczych wśród osób najbardziej potrzebujących zobowiązane są prowadzić działania w ramach środków towarzyszących mające na celu w szczególności:
włączenie osób doświadczających deprywacji materialnej w funkcjonowanie społeczności lokalnych,
pomoc towarzyszącą niezbędną do zaspokajania podstawowych potrzeb życiowych osób korzystających z pomocy żywnościowej (z wyłączeniem pomocy rzeczowej),
wzmacnianie samodzielności i kompetencji w zakresie prowadzenia gospodarstwa domowego.
Osoby kierowane są do pomocy przez ośrodki pomocy społecznej, a w przypadku osób bezdomnych, mogą być także kierowane bezpośrednio przez organizację partnerską.
Dodatkowo, każda z OPR i OPL we współpracy z ośrodkami pomocy społecznej (OPS) zobowiązana jest:
dostarczać odbiorcom pomocy informacje o miejscach, w których osoby mogą skorzystać z działań w ramach projektów EFS oraz pomoc osobom potrzebującym w korzystaniu z takich działań,
współpracować z OPS w celu udzielenia pomocy osobom korzystającym ze wsparcia FEAD na drodze do aktywizacji społecznej,
oceniać w uzgodnieniu z OPS czy poszczególne osoby objęte pomocą żywnościową wymagają wsparcia aktywizacyjnego oraz informować odbiorców końcowych o możliwościach uzyskania takiego wsparcia ze środków EFS w poszczególnych regionach (informowanie o możliwości uczestnictwa w konkretnych projektach),
kierować osoby zgłaszające chęć korzystania z pomocy żywnościowej do OPS celem oceny w zakresie możliwości objęcia wsparciem aktywizacyjnym.
Za wdrażenie PO PŻ w Polsce odpowiedzialne są następujące instytucje:
Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej – Instytucja zarządzająca (IZ),
Agencja Rynku Rolnego – Instytucja Pośrednicząca (IP),
Ministerstwo Infrastruktury i Rozwoju – Instytucja Desygnująca (ID),
Ministerstwo Finansów – Instytucja Certyfikująca (IC),
Generalny Inspektor Kontroli Skarbowej – Instytucja Audytowa (IA).
Program jest realizowany przez organizacje partnerskie wyłonione w drodze konkursu. W roku 2014 wybrano (na okres 2014-2015) cztery organizacje partnerskie o zasięgu ogólnopolskim lub ponadregionalnym (OPO): Caritas Polska, Polski Czerwony Krzyż, Polski Komitet Pomocy Społecznej oraz Federację Polskich Banków Żywności.
OPO, na mocy umowy z IP będą dystrybuować otrzymywane artykuły spożywcze wśród osób najbardziej potrzebujących za pośrednictwem:
swoich placówek regionalnych (OPR),
lub
innych organizacji lokalnych (OPL) niedziałających w celu osiągnięcia zysku, których jednym z zadań statutowych jest wspieranie i niesienie pomocy określonej grupie osób najbardziej potrzebującym, będących w trudnej sytuacji życiowej lub materialnej w stosunku do społeczeństwa.
Wielkość pomocy udostępniana poszczególnym organizacjom partnerskim uzależniona jest od liczby osób, którym pomagały one w roku poprzedzającym realizację danego podprogramu oraz wielkości pomocy adresowanej do poszczególnych województw ustalanej na podstawie dostępnych obiektywnych wskaźników wskazanych w PO PŻ.
Wielkość i asortyment produktów żywnosciowych dla osób potrzebujących będą określane corocznie w wytycznych Instytucji Zarządzającej.